Energia - Środowisko
Dodatek promocyjno-reklamowy do "RZECZPOSPOLITEJ".
15 listopada 2005 r.

in english

Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Zabrze

W dniu 21 grudnia 2004 r. Komisja Europejska, decyzją nr C(2004)5485, na podstawie wniosku aplikacyjnego gminy Zabrze, zarejestrowanego w Brukseli w dniu 13 sierpnia 2004 r. pod numerem CCI 2004/PL/16/C/PE/027, przyznała ze środków Funduszu Spójności dofinansowanie dla projektu pn. "Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Zabrze".

Gmina Zabrze jest jednym z 22 beneficjentów, którym Komisja Europejska przyznała dofinansowanie z Funduszu Spójności w 2004 r. w sektorze środowiska, natomiast Zabrzańskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. jest podmiotem, który na mocy decyzji Komisji Europejskiej uczestniczy w realizacji projektu FS i działa na rzecz beneficjenta.

Projekt zabrzański jest czwartym pod względem wielkości w Polsce.

Wartość przedsięwzięcia szacowana jest na 91.020.696 euro, przy czym dofinansowanie z FS wynosi 58.287.351 euro, co stanowi 65% wydatków kwalifikowanych, wynoszących 89.672.847 euro. Pozostałe 35% to wkład własny gminy Zabrze i ZPWiK Sp. z o.o.

Projekt realizowany będzie w ramach siedmiu zadań:

• pięciu na wykonanie robót:
  • Zadanie 1. Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie Gminy Zabrze - dzielnice Grzybowice i Rokitnica - przewidywana data zawarcia umowy - sierpień 2006 r.
  • Zadanie 2. Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie Gminy Zabrze - dzielnice Pawłów, Kończyce, os. Józefa, os. Janek i centrum - przewidywana data zawarcia umowy - wrzesień 2006 r.
  • Zadanie 3. Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Zabrze - dzielnice Zaborze, Makoszowy i Biskupice - przewidywana data zawarcia umowy - wrzesień 2006 r.
  • Zadanie 4. Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Zabrze - dzielnice Maciejów i Mikulczyce - przewidywana data zawarcia umowy - wrzesień 2006 r.
  • Zadanie 5. Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Zabrze - Przebudowa oczyszczalni ścieków "Śródmieście" - przewidywana data zawarcia umowy - lipiec 2006 r.
• dwóch na świadczenie usług:
  • Zadanie 6. Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Zabrze - Inżynier - przewidywana data zawarcia umowy - maj 2006 r.
  • Zadanie 7. Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Zabrze - Konsultant ds. przetargów - przewidywana data zawarcia umowy - styczeń 2006 r.

Umowy zawierane będą z wykonawcami wyłonionymi w przetargach, przeprowadzanych zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych.

Celem nadrzędnym projektu jest osiągnięcie norm jakościowych zgodnych z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej.

Zakres rzeczowy projektu obejmuje:

1. wymianę istniejącej sieci wodociągowej o łącznej długości ok. 86.000 m.b.,
2. budowę wodociągów przesyłowych o łącznej długości ok. 12.185 m.b.,
3. budowę lub przebudowę (w tym renowację metodami bezwykopowymi) kanalizacji sanitarnej o łącznej długości ok. 112.913 m.b., w tym:
   • grawitacyjnej - ok. 94.107 m.b.,
   • tłocznej - ok. 18.806 m.b.,
   • przepompownie ścieków - ok. 19 szt.,
4. budowę lub przebudowę (w tym renowację metodami bezwykopowymi) kanalizacji deszczowej o łącznej długości ok. 63.489 m.b., w tym:
   • grawitacyjnej - ok. 63.451 m.b.,
   • tłocznej - ok. 38 m.b.,
   • przepompownie ścieków - ok. 1 szt.,
5. odtworzenie nawierzchni dróg i chodników, po wykonaniu robót związanych z budową lub przebudową sieci kanalizacyjnych i wodociągowych,
6. likwidację oczyszczalni ścieków: w Rokitnicy, w Grzybowicach oraz w Makoszowach (przy ul. Legnickiej oraz przy ul. Gawrona),
7. przebudowę oczyszczalni ścieków "Śródmieście",
8. zabudowę (zgodnie z obowiązującymi przepisami) podczyszczalni wód deszczowych, na wylotach kanałów deszczowych do odbiorników.

W wyniku planowanej wymiany sieci wodociągowych zmniejszy się ilość awarii, a co za tym idzie, wskaźnik strat wody w sieci wodociągowej.

Budowa wodociągów przesyłowych pozwoli na zwiększenie wykorzystania własnych ujęć wody, z czym wiąże się ograniczenie konieczności zakupu droższej wody spoza gminy.

Powyższe działania spowodują zwiększenie stopnia niezawodności zaopatrzenia w wodę.

Zasadnicza część inwestycji dotyczy poprawy jakości wód powierzchniowych.

Realizowana w ramach projektu przebudowa kanalizacji ogólnospławnej na system rozdzielczy pozwoli na wyeliminowanie dopływu nieoczyszczonych ścieków ogólnospławnych do wód powierzchniowych, a likwidacja nielegalnych podłączeń kanałów deszczowych do kanalizacji sanitarnej pozwoli na wyeliminowanie dopływu wód deszczowych do oczyszczalni ścieków.

Ponadto, zastosowanie do budowy i przebudowy kanalizacji materiałów zapewniających szczelność sieci, pozwoli na wyeliminowanie zjawiska infiltracji wód gruntowych do kanalizacji oraz zjawiska eksfiltracji zanieczyszczeń do gruntu.

Jednocześnie budowa kanalizacji na terenach obecnie nieskanalizowanych, pozwoli na likwidację nieszczelnych zbiorników bezodpływowych (szamb), natomiast przebudowa kanalizacji ogólnospławnej na system rozdzielczy wyeliminuje zbiorniki przepływowe (typu Dywidag, Imhoff itp).

Budowa podczyszczalni wód deszczowych na wylotach kanałów deszczowych do odbiorników przyczyni się do poprawy stanu czystości wód powierzchniowych.

Likwidacja małych oczyszczalni ścieków z jednoczesnym skierowaniem ścieków do oczyszczalni dużych ("Śródmieście" i oczyszczalnia w Zabrzu-Mikulczycach), zwiększy stopień oczyszczania ścieków i pozwoli na ustabilizowanie osiąganych parametrów oczyszczania.

Z uwagi na konieczność przyjęcia zwiększonej ilości ścieków oraz w związku z zaostrzeniem przepisów dotyczących jakości ścieków odprowadzanych do wód powierzchniowych, w ramach projektu zostanie przebudowana oczyszczalnia ścieków "Śródmieście".

Planowana przebudowa oczyszczalni ścieków "Śródmieście" pozwoli na:

1. dostosowanie jakości ścieków odprowadzanych z oczyszczalni do obowiązujących przepisów (spełnienie wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego - Dz.U. nr 168, poz. 1763) - ścieki sanitarne, dopływające do oczyszczalni, charakteryzują się kilkukrotnie wyższymi wartościami stężeń zanieczyszczeń, niż przewidywane były w projekcie jej budowy,
2. przyjęcie zwiększonej ilości ścieków sanitarnych z dzielnic objętych projektem, co wpłynie na ustabilizowanie pracy oczyszczalni (zostanie wykorzystana rezerwa przepustowości, jaka wytworzy się w wyniku wyeliminowania dopływu wód deszczowych - zamiast wód deszczowych dopłyną ścieki sanitarne, które dotychczas oczyszczane były w likwidowanych oczyszczalniach lub trafiały do odbiorników jako nieoczyszczone),
3. wyeliminowanie utrudnień eksploatacyjnych (zaobserwowanych i zdefiniowanych w trakcie dotychczasowej pracy oczyszczalni), mogących negatywnie wpływać na utrzymanie stabilnych parametrów ścieków oczyszczonych.

Oczyszczalnia ścieków w Zabrzu-Mikulczycach jest przygotowana do nowych warunków pracy, gdyż w latach 2001-2003 została zmodernizowana (ze środków ZPWiK Sp. z o.o.).

Prezes Zarządu ZPWiK Sp. z o.o. dr inż. Gerard Hajda odebrał zaszczytny tytuł "Modernizacji roku 2003" jako nagrodę w konkursie "Modernizacja roku 2003", zorganizowanym przy współpracy merytorycznej Ministerstwa Infrastruktury, pod patronatem prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego.

23 września 2005 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie zawarł z Gminą Zabrze umowę o dofinansowanie projektu, określającą prawa i obowiązki stron w zakresie realizacji projektu współfinansowanego z Funduszu Spójności oraz zasady przekazywania beneficjentowi środków z Funduszu Spójności, pozyskanych przez Rzeczpospolitą Polską na podstawie decyzji. Ze strony beneficjenta umowę podpisali: prezydent oraz skarbnik miasta Zabrze. Zawarcie umowy o dofinansowanie poprzedzone było kontrolą przedrealizacyjną, przeprowadzoną w dniach 29 sierpnia - 2 września 2005 r. przez ekspertów Departamentu Kontroli Terenowych NFOŚiGW. Dotyczyła ona oceny stanu przygotowania do realizacji projektu dwóch podmiotów, tj. Gminy Zabrze i ZPWiK Sp. z o.o. i uwzględniała przewidywany podział zadań pomiędzy Gminę Zabrze i ZPWiK Sp. z o.o.

W dniu 7 października 2005 r., w siedzibie NFOŚiGW w Warszawie, odbyła się uroczysta konferencja beneficjentów Funduszu Spójności, zorganizowana przez Ministerstwo Środowiska i NFOŚiGW. W konferencji wzięli udział przedstawiciele 22 beneficjentów FS, którzy otrzymali decyzje o dofinansowaniu projektów wydane przez Komisję Europejską w roku 2004. Celem konferencji z udziałem przedstawicieli prasy i telewizji, było oficjalne złożenie gratulacji przez przedstawicieli Ministerstwa Środowiska i NFOŚiGW, z tytułu zawarcia umów o dofinansowanie projektów oraz omówienie bieżących potrzeb, problemów i wątpliwości beneficjentów, wynikających z przygotowania realizacji przedsięwzięć. W imieniu Gminy Zabrze oficjalne podziękowanie - dyplom z rąk zastępcy prezesa NFOŚiGW Jerzego Kędzierskiego przyjął prezydent miasta Zabrze - dr inż. Jerzy Gołubowicz, pełniący funkcję pełnomocnika ds. realizacji projektu. W spotkaniu uczestniczył również prezes Zarządu, dyrektor ZPWiK Sp. z o.o. - dr inż. Gerard Hajda, pełniący funkcję zastępcy pełnomocnika ds. realizacji projektu.

Zawarcie umowy o dofinansowanie projektu jest efektem końcowym, wieńczącym starania nie tylko wielu osób bezpośrednio zaangażowanych w przygotowania, ale przede wszystkim mieszkańców Zabrza, wyrażających swoje poparcie dla realizacji projektu i aktywnie uczestniczących w spotkaniach organizowanych w radach poszczególnych dzielnic w 2003 roku, tj. na etapie opracowywania wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia, a także w 2004 roku, kiedy to organizowane były kolejne cykle spotkań z radnymi i mieszkańcami poszczególnych dzielnic. Spotkania cieszyły się dużym zainteresowaniem. Rolą radnych było poinformowanie jak największej liczby mieszkańców, przygotowanie miejsca spotkania w danej dzielnicy oraz potrzebnych materiałów. Na spotkania zapraszani byli projektanci z biur projektowych opracowujących dokumentacje projektowe oraz przedstawiciele ZPWiK Sp. z o.o., a także pracownicy merytorycznych wydziałów UM w Zabrzu. Spotkania te, oprócz zwiększenia świadomości społecznej na temat roli, jaką odgrywa Unia Europejska, miały na celu zapoznanie zabrzan z planowanymi rozwiązaniami projektowymi. Każda konsultacja zaczynała się prezentacją programu, przedstawioną przez prezesa ZPWiK Sp. z o.o., a następnie projektanci omawiali propozycje rozwiązań technicznych na danym terenie. Mieszkańcy mieli możliwość wglądu w mapy służące do celów projektowych oraz uzyskania odpowiedzi, bezpośrednio od projektantów wiodących, na pytania dotyczące kwestii projektowanych sieci. Projektanci odbywali kolejne spotkania z mieszkańcami poszczególnych, wyznaczonych ulic, w celu pozyskania zgód na wejście w teren. Na prośbę zainteresowanych, spotkania w niektórych dzielnicach, np. w Maciejowie, były organizowane nawet kilkakrotnie.

Sprawy projektu pn. "Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Zabrze" podejmowane były również na licznych sesjach Rady Miejskiej w Zabrzu. Radni podjęli stosowne uchwały, które umożliwiły prezydentowi miasta nie tylko aplikowanie do Komisji Europejskiej, ale także podpisanie umowy o dofinansowanie.

Również za zgodą Rady Miejskiej planowana jest częściowa delegacja praw, obowiązków i odpowiedzialności na ZPWiK Sp. z o.o.

W skład zespołu odpowiedzialnego za realizację projektu wchodzą:

• nominowani w dniu 21 września 2005 r., przez Sektorowego Urzędnika Zatwierdzającego - Ministra Środowiska:
  • pełnomocnik ds. realizacji projektu (MAO) - dr inż. Jerzy Gołubowicz (prezydent miasta Zabrze),
  • Zastępca pełnomocnika ds. realizacji Projektu (z-ca MAO) - dr inż. Gerard Hajda (prezes Zarządu, dyrektor ZPWiK Sp. z o.o.),
• utworzona w dniu 19 maja 2005 r., w strukturach ZPWiK Sp. z o.o. - Jednostka Realizująca Projekt (JRP).

Na obecne potrzeby JRP, ZPWiK Sp. z o.o. wynajęło odpowiednie pomieszczenia w budynku Telekomunikacji Polskiej S.A. przy ul. Targowej 2 w Zabrzu. Pomieszczenia zostały wyposażone w meble biurowe i sprzęt komputerowy. Obecnie w JRP pracuje 8 osób, a docelowo - 13.

Całość przedsięwzięcia będzie realizowana w oparciu o 50 dokumentacji projektowych, opracowywanych obecnie na zlecenie Gminy Zabrze (27 dokumentacji projektowych) i na zlecenie ZPWiK Sp. z o.o. (23 dokumentacje projektowe).

Dzięki dofinansowaniu z Funduszu Spójności, realizacja zamierzeń będzie możliwa w latach 2005-2008. Gdyby wykonywano ten sam zakres robót wyłącznie w oparciu o środki własne, realizacja inwestycji trwałaby 19 lat.

Projekt ten, współfinansowany przez Unię Europejską, przyczynia się do zmniejszania różnic społecznych i gospodarczych pomiędzy obywatelami Unii.

ZPWiK Sp. z o.o.
Jednostka Realizująca Projekt
sekretariat tel. (032) 277-62-80
fax (032) 277-62-81
e-mail: [email protected]
www.fs.zabrze.pl